Aktualności

To właśnie według tych zasad lekarze na całym świecie rozpoznają tę chorobę. „Najnowsza rewizja, znana jako McDonald 2024, przynosi istotne zmiany, które mogą znacząco przyspieszyć moment postawienia diagnozy. A im wcześniejsza jest diagnoza, tym szybciej można rozpocząć leczenie modyfikującego przebieg choroby, co istotnie poprawia rokowania” – mówi prof. Monika Adamczyk-Sowa, kierownik Katedry i Kliniki Neurologii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach.

Oto najważniejsze zmiany wprowadzone w rewizji 2024:

1. RIS – zespół radiologicznie izolowany (Radiologically Isolated Syndrome)

Do tej pory rozpoznanie SM wymagało objawów klinicznych, czyli widocznych dolegliwości, np. zaburzeń widzenia, czucia lub równowagi. Obecnie, jeśli obraz rezonansu magnetycznego mózgu i rdzenia kręgowego wykazuje typowe zmiany dla SM, możliwe jest postawienie diagnozy już na tym etapie przy spełnieniu odpowiednich warunków, bez czekania na wystąpienie objawów. Zmiany te muszą być owalne, większe niż 3 mm i zlokalizowane w charakterystycznych miejscach.

2. Nerw wzrokowy jako piąta typowa lokalizacja zmian

Dotychczas lekarze oceniali w badaniu rezonansem magnetycznym cztery lokalizacje typowych zmian demielinizacyjnych (czyli ognisk chorobowych). Teraz dodano piątą – nerw wzrokowy. To bardzo ważne, ponieważ zapalenie nerwu wzrokowego często bywa pierwszym objawem SM, a jego włączenie do kryteriów umożliwia szybsze rozpoznanie choroby.

3. Rezygnacja z wymogu rozsiania w czasie

W poprzednich kryteriach konieczne było wykazanie zarówno rozsiania zmian w przestrzeni, jak i w czasie, czyli pojawienia się nowych zmian w kolejnych badaniach. Obecnie rozsianie w czasie nie jest już wymagane, co znacząco skraca proces diagnostyczny.

4. Nowe markery diagnostyczne potwierdzające rozpoznanie SM, czyli:

• objaw żyły centralnej (CVS, central vein sign) – charakterystyczny obraz w rezonansie magnetycznym, wskazujący na obecność naczynia krwionośnego w centrum zmiany demielinizacyjnej;
• zmiany z pierścieniem paramagnetycznym (PRLs, paramagnetic rim lesions) –  charakterystyczny obraz w rezonansie magnetycznym, stanowiący biomarker przewlekłego zapalenia;
• łańcuchy lekkie kappa (κ-FLC) – nowy biomarker w płynie mózgowo-rdzeniowym, oceniany podczas punkcji lędźwiowej. Ich obecność ma podobną wartość diagnostyczną jak wykrycie prążków oligoklonalnych.

5. Rzuty w wywiadzie jako równoważne klinicznie izolowanemu objawowi

To oznacza, że jeśli pacjent w przeszłości przeszedł epizod neurologiczny o cechach rzutu SM, może to być uznane za równoważne z tzw. CIS (Clinical Isolated Syndrome), i tym samym stanowić podstawę rozpoznania.

Co to oznacza dla pacjentów?

Nowe kryteria McDonalda z 2024 roku to krok w stronę bardziej precyzyjnej, nowoczesnej i szybszej diagnostyki. Dzięki nim lekarze mogą:

• rozpoznać SM wcześniej — nawet zanim pojawią się pierwsze objawy,
• lepiej różnicować SM z innymi chorobami neurologicznymi o podobnym przebiegu,
• szybciej kwalifikować pacjentów do skutecznego leczenia.

„Nowe kryteria przyspieszają diagnozę stwardnienia rozsianego. To ogromna zmiana dla osób, u których podejrzewa się SM, bo w tej chorobie czas ma kluczowe znaczenie. Im szybciej zostanie postawiona diagnoza i rozpoczęta terapia, tym większa jest szansa na utrzymanie dobrej jakości życia przez wiele kolejnych lat. Warto jednak pamiętać, że aby rozpocząć terapię, nadal trzeba wykazać aktywność choroby w ciągu ostatniego roku – kliniczną (rzut choroby) lub radiologiczną (nowe zmiany w rezonansie wzmacniające się po kontraście) – podsumowuje prof. Monika Adamczyk-Sowa.

M-PL-00004587